Vonken en lasspetters kom je vooral tegen in montage en constructiewerk. Denk hierbij aan scheepsbouw, industrie en infrastructuur. Bij het slijpen ontstaat er een vonkenregen. Bij lassen vliegen er gesmolten metaaldeeltjes (lasspetters) rond. Deze deeltjes kunnen zorgen voor grote gevolgen.
Oog- en gelaatbescherming
Goede bescherming voor je ogen en gelaat is essentieel.
Beschermende kleding
Onmisbaar in de strijd tegen arbeidsrisico's
Koelvesten
Werkt u in de hitte? Koelvesten houden u fris!
Wat zijn de risico's?
Lasspetters hebben een lange nagloeitijd waardoor je kleding vlam kan vatten. Als lasspetters in een zak, kraag of laars terechtkomen, kan er ernstig letsel ontstaan. Blootstelling aan vuur en vonken vormt vrijwel direct een 2e of zelfs 3e graads brandwond. Aan hitte kun je op verschillende manieren aan worden blootgesteld:- Contact: open vuur, metaalspetters en aanraking van heet oppervlak.
- Geleiding: warmte die door een voorwerp trekt en het heel voorwerp verhit
- Straling: warmtebron straalt zoveel warmte af dat hierdoor verbranding of hittestress kan ontstaan

Letsels door open vuur zien we vooral in de vorm van verbrandingen. Verbrandingen worden aangeduid in 4 niveaus: van eerste- tot vierdegraads brandwonden.
Bij eerstegraads brandwonden is een bezoek aan de EHBO-post vaak al nodig om de verbranding te koelen. Bij een derdegraads verbranding is zowel de huid als onderliggende weefsels onherstelbaar beschadigd. Letsel kan escaleren tot levensbedreigende letsel waarbij werknemers kunnen overlijden, gehandicapt raken of levenslang littekens dragen. Ook infecties aan brandwonden kunnen zorgen dat iemand wekenlang ‘uit de running’ is.
- Vrijkomende giftige gassen of dampen
- Ontstaan elektrische vlamboog
- Brand en ontploffingsgevaar (ATEX)
- Blootstelling UV-straling en lasogen
- Hittestress
Wet- en regelgeving
Artikel 5 van de Arbowet verplicht de werkgever om een RI&E op te stellen. Hierin worden de risico’s uitgewerkt en beoordeeld. Artikel 6 beschrijft de verplichting om maatregelen te nemen ter voorkoming en beperking van zware ongevallen.De werkgever verstrekt informatie, voorlichting, PBM en toezicht op de werkzaamheden[1]. De werknemer volgt dit onderwijs, werkt volgens de instructies en gebruikt de voorgeschreven PBM[2]. De PBM moeten geschikt zijn om de risico’s te beperken. Rekening houdend met de gebruiker, in voldoende aantallen aanwezig, van deugdelijke staat en tijdig vervangen of gerepareerd zijn[3].
Beschermende kleding moet voldoen aan gestelde EN en/of ISO normeringen. Per 21 april 2018 is de Europese Verordening 2016/425 van kracht geworden. Hierin staan de fundamentele voorschriften waaraan alle PBM die op de Europese markt worden gebracht moeten voldoen.
[1] Arbowet 1999, art. 8
[2] Arbowet 1999, art. 11
[3] Arbobesluit 1997, Art. 8.1-8.3
Arbeidshygiënische strategie:
|
< |
Een werkgever moet eerst proberen om de oorzaak van het probleem wegnemen. Een voorbeeld is het automatiseren of robotiseren van slijp- of laswerkzaamheden. Hierdoor worden risicovolle werkzaamheden door robots uitgevoerd en komen uw medewerkers niet meer in aanraking met het gevaar. Hierdoor is het risico beheerst. Dit is echter een dure optie en kan in lang niet alle situaties of branches worden toegepast.
Andere innovaties kunnen ook uitkomst bieden: zo kan snijbranden vervangen worden door laser-, of waterstraalsnijden.
|
< |
Risicovolle werkplekken kunnen worden afgeschermd. Fysieke scheidingen in bedrijfsruimten voorkomen onnodige blootstelling van andere werknemers. Met brandwerende lasdekens of schermen worden hitte, vuur, vonken spetters en uv-licht tegengehouden. Operator cabines met getinte ramen bieden zowel afstand tot het proces als bescherming tegen het licht.
Brand-/snijtafels ‘onder water’ verhinderen vonken of spatten. Met effectieve afzuiging kun je schadelijke gassen en stoffen wegnemen. Door goede ventilatie houd je de temperatuur op de werkplaats draaglijk.
Deze maatregelen zoek je dus in de inrichting van de bedrijfsruimte. Dit vergt investeringen in bestaande processen, maar biedt kansen bij vervanging of inrichting van nieuwe bedrijfsruimten. Daarom zijn de lasschermen, verrijdbaar of vast opgesteld, een betrekkelijk goedkope en daarom veel geziene oplossing om werkplekken van elkaar te scheiden.
|
< |
- TRA: door een Taak & Risico Analyse op de werkplek worden de risico’s in kaart gebracht. Op basis van deze analyse worden maatregelen bepaald die het risico aanvaardbaar moeten maken.
- Werkvoorbereiding: bij taken met hoge risico (zoals gutsen) moet de werkomgeving en het personeel voorbereid zijn. Het personeel moet geïnformeerd worden over de (tijdelijk) verhoogde risico’s.
- Zorg dat brandbare objecten zoals pallets of verpakkingen op voldoende afstand liggen van het vuur of de vonkenregen.
- Instructie en training: personeel wordt geïnformeerd over de risico’s van hun werkzaamheden en de genomen beschermingsmaatregelen. Training kan een effectief middel zijn om te oefenen op zowel voorspelbare als onvoorspelbare situaties.
- PBM-scan: een analyse gericht op bescherming tegen open vuur. Door een scan te maken van de functies & risico’s, kunnen wij per functie geschikte PBM adviseren.
- Toolbox: training in het juiste gebruik van beschermingsmiddelen
|
< |

Vlamvertragende (ofwel niet-vlamonderhoudende) kleding heeft zijn beschermde eigenschappen te danken aan de toevoeging van speciale onbrandbare vezels of een speciale vlamdovende finish (Proban). Zo voorkom je dat de kleding zelf vlam vat en de medewerkers verwondt.
Veiligheidsnormen genormeerde kleding:
- EN ISO 11611: Deze norm legt de vereisten vast voor lasserskleding. Het betreft hier kleding die bij normale temperaturen een hele dag (8 uur) gedragen kan worden en bescherming biedt tegen kleine spatten van gesmolten metaal, toevallig vlamcontact en UV-straling. Deze norm is de opvolger van EN 470-1 en vaak heeft deze kleding ook de norm van EN ISO 11612.
- EN ISO 11612: De drager wordt beschermd tegen korte contacten met een vlam, evenals tegen convectieve- en stralingshitte. Dit is de opvolger van de EN 531.
- EN 13034: Type 6-kleding is kleding die een beperkte bescherming biedt tegen kleine spatten of een lichte nevel van chemische vloeistoffen.

Bij fysiek werk sta je vaak dicht bij het proces. Daarom is het essentieel om jezelf te beschermen tegen vuurspatten, scherpe materialen en/of stralingshitte.
- Gelaatschermen
- Lashelm met motorunit voor verse lucht
- Monnikskappen: Een vlamvertragende capuchon die hoofd en hals beschermt tegen vlammen en vonken.
- Gehoorbescherming
- Brillen (voor collega’s op de werkvloer)
- Lashelmen: te combineren met adembescherming (overdruk).
- Slijphelmen: te combineren met adembescherming (overdruk).
- Adembescherming: Tijdens verbranding komen er altijd dampen en zeer schadelijk stof vrij.
- Lashandschoenen
- Hittebestendige handschoenen: om verbranding door contacthitte te voorkomen
- Gealuminiseerde handbeschermer: (overhandschoenen) voor zeer hoge temperaturen.
- Veiligheidsschoeisel: Vaak voldoet een S3-normering met een rubberen of duo-bezoling. Deze zijn bestand tegen vloeren tot circa 150 graden Celsius.
- Lederen lasjassen
- Lederen lasbroeken
- Lasmouwen
- Laswanten
- Lasschort
- Kniebeschermers
Draagvlak creëren
Hoe creëer je bewustzijn omtrent het risico?Werknemers die te maken hebben met vuur, vonken en lasspetters, moeten heel goed weten waar ze mee bezig zijn. Elke vonk kan namelijk een ongeval veroorzaken.

Risico’s inschatten is dus niet alleen een taak voor productiemanagers of veiligheidskundigen. Werknemers spelen daarin een belangrijke rol door zelf hun werkplek te beoordelen in LMRA of door deelname aan TRA.
Risico’s inventariseren, maatregelen nemen, voorlichting, verstrekken PBM, toezicht zijn allemaal de verantwoordelijkheid van de werkgever[1]. De werknemer is verplicht onderricht te volgen, instructies op te volgen en melding te maken van onveilige situaties[2]. Zorg voor bewustzijn en motivatie voor veilig werken! Oftewel een veiligheidscultuur.
Hoe stimuleren we de bescherming?
Er is soms weerstand tegen het gebruik van PBM. Waarom? Omdat ze niet lekker dragen, vermoeiend of warm zijn. Daarnaast worden werknemers ook veeleisender over de uitstraling van hun kledingpakket.
Het aspect van comfort
Het eerste aspect is te ondervangen door comfortabele PBM te gebruiken. Niet iedereen hoeft altijd en overal de zwaarste bescherming te dragen. Door de bescherming af te stemmen op de risico’s, kun je lichtere overalls of lichtere PBM dragen.
Bij de selectie van PBM moet je ook het gebruikscomfort inventariseren. Door werknemers te betrekken in het testen van verschillende opties, kan eenvoudig worden vastgesteld waarmee je rekening moet houden. Neem kritiek uit test- of werksituaties altijd serieus. Door deze betrokkenheid zien we vaak dat werknemers gemotiveerder zijn om PBM te dragen.
Wat uitstraling betreft, liggen de meeste mogelijkheden in het kledingpakket. Terwijl er vroeger slechts enkele type overalls waren, zijn ze er nu in allerlei soorten en kleuren. Denk bijvoorbeeld aan de nieuwe Robust-lijn die een eigentijdse uitstraling heeft. Daarnaast zijn deze te personaliseren met bedrukkingen zoals namen en logo’s.
Regels en handhaving
Regels kunnen duidelijkheid verschaffen. Dat kan door borden, markeringen, instructies en voorlichtingen. Handhaving is hierbij ook belangrijk om te zorgen dat de regels nageleefd worden. En het belangrijkste: geef zelf het goede voorbeeld zodat uw werknemers inzien dat ze het serieus moeten nemen.
[1] Arbowet 1999, Art. 5 & 8
[2] Arbowet 1999, Art. 11
Advies

Onze PBM-adviseurs zijn er op gericht om PBM integraal in te zetten. Lasoveralls slijten bijvoorbeeld snel bij dit soort zware werkzaamheden. Als het gecombineerd wordt met lasdekens of andere afschermingen, komt dit de levensduur ten goede. Dit geldt bijvoorbeeld ook voor adembescherming: als er geen ventilatie is, zullen de filters onnodig snel verzadigt worden. In de loop der tijd komen er betere oplossingen op de markt. Door technische ontwikkelingen worden PBM veiliger en comfortabeler. Onze PBM-adviseurs volgen deze ontwikkelingen op de voet zodat ze u voortdurend over nieuwere PBM kunnen informeren. Ook zijn ze zijn bekend met recente wet- en regelgeving. Door de risico’s te doorlopen kunnen we samen uw PBM standaard bepalen.
De RI&E kan onze PBM-adviseurs helpen om de betreffende risico’s goed in te schatten. Op basis hiervan kunnen wij een passend PBM- of kledingpakket aanbieden. Andere opties zijn:
PBM-scan:
Het inventariseren van risico’s op functieniveau. Door middel van een adviesrapport en een PBM-matrix ontvangt de werkgever een overzicht van benodigde beschermingsmaatregelen.
Meer info over de PBM-scan
Toolbox & training
Een groot deel van de PBM wordt niet op de juiste manier gedragen. Kennis en draagvlak is hierin een essentieel aspect. Daarom bieden wij toolboxen en trainingen omtrent veilig werken. Met kennis van de producten en de wetgeving kunnen onze PBM-adviseurs uw medewerkers trainen in het juiste gebruik van PBM. Meer info over onze toolboxen en trainingen
Beschermende kleding
Onmisbaar in de strijd tegen arbeidsrisico's
Oog- en gelaatbescherming
Goede bescherming voor je ogen en gelaat is essentieel.
Koelvesten
Werkt u in de hitte? Koelvesten houden u fris!