Wat is schadelijk geluid?
Internationaal is men het er over eens dat geluid vanaf 80 dB schade toebrengt aan het gehoor. De geluidsfrequentie, blootstellingsduur en bijkomende geluiden bepalen de mate van beschadiging. Geluid kan zo hard zijn dat je organen en zenuwen daarvan beschadigen. Dit gebeurt vaak op festivals, in het uitgaansleven, maar ook op het werk. Schadelijk lawaai zijn niet alleen de harde geluiden (piekblootstelling), maar vooral langdurige blootstelling aan eentonig schadelijk geluid. Vooral deze zogenaamde chronische blootstelling zorgt op langere termijn vooral voor grote problemen.  

Voorbeelden van dagelijkse geluiden met de tijdsfactor wanneer er gehoorschade optreedt zonder gebruik te maken van gehoorbescherming zijn:

Decibel	Tijd	Machines
110 dB	direct	schiethamer, cirkelzaag, elektrische handboor
100 dB	5 min	slijper, bladblazer, motorrijden (100km/u)
90 dB	1 uur	drumstel, snijbrander, bulldozer
80 dB	8 uur	stofzuiger, stadsverkeer
70 dB	>8 uur	mixer, scheerapparaat, auto, druk kantoor
60 dB	-	pianospel, conversatie, wasmachine

Gevolgen
Het gevolg van blootstelling aan schadelijk geluid is dat trilharen afsterven. Deze cellen worden niet opnieuw aangemaakt en daardoor is gehoorschade een onomkeerbaar risico (klasse III) Door hinderlijk en schadelijk geluid kunnen er lichamelijke en psychische klachten ontstaan. Veel voorkomende klachten zijn slechthorendheid, lawaaidoofheid of tinnitus. Tinnitus is het waarnemen van een piep, brom, fluittoon, ruis zonder dat er een externe geluidsbron aanwezig is. Ook vermoeidheid, stress, concentratiestoornis of zelfs depressie kunnen een gevolg zijn van geluidshinder of schadelijk geluid. In vrijwel alle gevallen heeft het invloed op het verzuim en de productiviteit.
 
Het heeft ook consequenties voor  alertheid en dus: veiligheid. Er is 25% meer kans op een ongeval als je een gehooraandoening hebt! Werknemers horen voertuigen en signalen namelijk minder goed. [1]Ook als er nog geen gehoorschade is, kan lawaai de productie en samenwerking ernstig hinderen. Daarom is het raadzaam om hinderlijk en schadelijk geluid zo goed mogelijk aan te pakken.

   

Arbeidshygiënische strategie:

Geluid is een fysische factor en dus moeilijk grijpbaar is. Geluidsgolven kunnen soms onverwacht ontstaan (explosie) waardoor bescherming niet afdoende is. Het beweegt zich vrij door de lucht en is niet zomaar tegen te houden. Geluid hoort eenvoudigweg bij arbeid en processen. Om toch tot de juiste bescherming te komen, moet de Arbeidshygiënische strategie gevolgd worden:

Wetgeving 

Het algemene uitgangspunt is dat de wetgever zegt dat op elke arbeidsplaats een representatief geluidsniveau dient te worden bepaald. Dit is onderdeel van de RI&E, waarbij alle risico’s in kaart moeten worden gebracht. Vervolgens dienen maatregelen genomen te worden o.b.v. geldende wet en regelgeving die de risico’s beperken of beheersbaar maken. 

Richtlijnen en normen
-    ISO 1999: 2016 Internationale Richtlijn schadelijk lawaai
-    2003/10/EG EU-richtlijn schadelijk lawaai
-    AB art. 6.6 t/m 6.11 verplichte maatregelen schadelijk geluid
-    NEN-EN 458:2016 Richtlijn keuze en gebruik gehoorbescherming
-    NEN ISO 9612:2009 beoordelingsmethodieken geluid werkplek
-    NEN-EN 352 Producteisen gehoorbeschermingsmiddelen

Actiewaarden & grenswaarden
De richtlijnen vanuit de Europese Richtlijn 2003/10/EG opgenomen in het Nederlandse Arbobesluit (AB art. 6.6 t.m 6.11) zijn als volgt: 

Bovengenoemde uitgangspunten moet men baseren op basis van het  tijdgewogen gemiddelde van alle blootstellingen van een nominale werkdag van 8 uur (dagdosis-principe)

Geluid dat boven de 80dB komt, wordt het al snel gevaarlijk. Met elke 3 decibel verdubbelt het geluid en dus de impact. Hierdoor mag je nog maar 4 uur per dag (of 20 uur per week) onbeschermd worden blootgesteld aan 83 decibel. Geluid van 103 decibel kan je gehoor in minder dan 5 minuten beschadigen. Daarom is bij een gemiddelde geluidsblootstelling van 80 decibel gehoorbescherming aanbevolen en bij 85 decibel verplicht om de impact van het geluid op onze oren te beperken.

Overige rechten en plichten:

• Gehoorbescherming dient afgestemd te zijn op individuele situatie werknemer en werkplek;
• Werknemer heeft recht op inspraak bij keuze wen wensen bij selectie gehoorbescherming;
• Werknemer heeft recht op inzage in geluidsonderzoeken en metingen en de te nemen maatregelen;
• Werkgever dient doeltreffend onderricht te organiseren dat er voor zorgt dat gehoorbescherming gedragen wordt;
• Werkgever dient preventiebeleid te voeren om lawaai te reduceren en blootstelling te beperken;
• Bij dagelijkse blootstelling aan schadelijk lawaai heeft de werknemer  recht op audio metrisch onderzoek.

---

Geluidsmeting uitvoeren:

Geluid meten. Hoe doe je dat precies? En hoe zorg je voor een eerlijke en valide meting? De wetgever zegt dat op elke arbeidsplaats een representatief geluidsniveau dient te worden bepaald. De metingen dient door een deskundig persoon te worden uitgevoerd en is onderdeel van de RI&E. 

• Om een indruk te krijgen wat het geluidsniveau op de werkplek is, kan de volgende vuistregel worden toegepast: als u met stemverheffing moet praten om op 1 meter afstand verstaanbaar te zijn, is het geluidsniveau in die omgeving 80 dB of meer.
• Meet bij voorkeur alle werkplekken. De geluidsimpact kan namelijk per situatie verschillen. Meet hierbij ook de locaties die niet in het oog springen. Denk aan de deurbel bij de receptie, het parkeerterrein waar vrachtwagens langs razen of een zoemende serverruimte.
• Bij continue of veelvuldig productiegeluid is nodig een dagdosis-meting uit te voeren m.b.v. persoons- of werkplekgebonden apparatuur.
• Gebruik een gekalibreerde kwalitatieve geluidsmeter. Als uw metingen 3 decibel afwijken, kan dat grote consequenties hebben.
• Meet niet een perfecte werkomgeving, maar meet standaard werksituaties waarbij collega’s roepen, vrachtwagens rijden en ook de radio aanstaat!
• Wanneer u 79 decibel of minder meet, hoeft u op dit moment verder geen maatregelen te nemen. Zit u dicht tegen die grens van 80 decibel, herhaal de meting dan een aantal keren over een langere periode. Zo stelt u zeker dat het niet een stille dag was waardoor u dacht dat maatregelen niet nodig zijn.
• Besteed ook aandacht aan hinderlijk geluid. Dit kan immers ook sociale en mentale consequenties hebben.

Voor een professionele geluidsmeting kunt u ook bij ons terecht. Daarnaast kunnen we uw medewerkers bewustwording bijbrengen inzake de risico’s van geluid, de gevolgen en wat men er zelf tegen kan doen.

---

Advies

Onze PBM-adviseurs zijn bekend met recente wet- en regelgeving. Door samen de risico’s te doorlopen, kunnen we u helpen bij het bepalen van PBM die niet al te belastend zijn. In de loop der tijd komen er betere oplossingen op de markt. Door technische ontwikkelingen worden PBM veiliger en comfortabeler. Denk aan verbeterde filtering of communicatiemogelijkheden. Onze PBM-adviseurs volgen deze ontwikkelingen op de voet zodat ze voortdurend kunnen informeren over nieuwe PBM kunnen bieden.

PBM-scan:
Het inventariseren van risico’s op functieniveau. Door middel van een adviesrapport en een PBM-matrix heeft de werkgever overzicht van de benodigde beschermingsmaatregelen. Meer info over de PBM-scan

Toolbox & training
Kennis en draagvlak is een essentieel aspect. Juist ook bij risico's op gehoorschade! Daarom bieden wij toolboxen en trainingen omtrent veilig werken. Met kennis van de producten en de wetgeving kunnen onze PBM-adviseurs uw medewerkers trainen in het juiste gebruik van PBM. Meer info over toolboxen en training