Men maakt onderscheid in temperatuur en gevoelstemperatuur: als het harder waait, voelt het kouder aan. De gevoelstemperatuur wordt dan ook berekend aan de hand van temperatuur en windkracht. Via gestandaardiseerde methoden zoals de Wind chill index is de gevoelstemperatuur te berekenen. Dit kan onder andere op de site van het KNMI.

 

Wet- en regelgeving

Wetgeving op dit onderwerp is schaars. Net als wetgeving over hitte. Toch zijn de maatregelen vergelijkbaar. De risico’s worden zelfs binnen dezelfde paragraaf behandeld. De wetgever stuurt aan op initiatief vanuit bedrijven en branches om zelf concrete maatregelen te omschrijven in Arbocatalogi. Vanuit SZW zijn wel enige richtlijnen opgesteld. 

De Arbowet geeft geen concrete aanwijzingen. Het basisprincipe van de Arbowet is dat de werkgever beleid moet voeren om de arbeidsomstandigheden optimaal te houden[1]. Ook is de werkgever verantwoordelijk voor het inventariseren van de risico’s die aan de arbeid verbonden zijn[2].

Het Arbobesluit (6.1) beperkt zich tot het voorschrift dat de temperatuur in combinatie met de werkzaamheden geen gezondheidsschade mag veroorzaken[3]. Tegelijk is het een van de weinige artikelen waarin direct wordt gewezen op de verplichting om PBM beschikbaar te stellen[4].

Richtlijnen SZW
SZW geeft op haar site richtlijnen op basis van gedeelde kennis met branches en bedrijven.

Dit doet de werkgever:
•    De juiste beschermende (isolerende) werkkleding en PBM beschikbaar stellen.
•    Voldoende rustpauzes bieden in een warme omgeving.
•    Verwarmt plekken mogelijk plaatselijk.
•    Warme dranken beschikbaar stellen.
•    De werktijd in koelruimtes beperken en aangepaste werkschema’s en pauzeroosters hanteren - maximaal 4 uur per dag in temperaturen lager dan -10 °C en maximaal 45 minuten bij -20 °C en daarna 10 minuten pauze bij kamertemperatuur.

Dit kan de werknemer doen:
•    fit blijven zodat je beter met de kou kunt omgaan;
•    niet te warm kleden en zweten voorkomen, de natte, bezwete huid koelt extra snel af wat kan zorgen voor spierpijn;
•    bril dragen in plaats van lenzen; koude lucht is erg droog en kan zorgen voor irritatie aan de ogen;
•    altijd een hoofddeksel dragen; 50% van de lichaamswarmte gaat verloren via het hoofd.

Arbocatalogi
De maatregelen verschillen per branche. In de Arbocatalogus voor uw branche vindt u richtlijnen hoe u omgaat met weersomstandigheden. In sommige branches staan verlet-regelingen. Weer andere branches kunnen niet werken met beperkt zicht omdat dan spitsstroken niet kunnen worden vrijgegeven (wegenbouw). Het is daarom belangrijk om op de hoogte te zijn van deze afspraken. Maar ook om te weten welke handvatten u krijgt aangereikt. Enkele voorbeelden waar concreet over koude, maatregelen en  regelingen wordt gesproken zijn: 
•    Arbocatalogus-bouw & infra 
•    Arbocatalogus Waterbouw
•    Agro Arbocatalogus Stigas


[1] Arbowet 1999, Art. 3
[2] Arbowet 1999, Art. 5
[3] Arbobesluit 1997, Art. 6.1, lid 1
[4] Arbobesluit 1997, Art. 6.1, lid 2
 

---

Arbeidshygiënische strategie:

 

Bewustzijn creëren

Bewustzijn creëren is bij dit risico niet heel moeilijk: medewerkers  hebben het snel door dat het koud is. Bij extreme kou is goede voorlichting wel belangrijk: Adviseer medewerkers om kwetsbare lichaamsdelen zoals neus, oren, gelaat, tenen en vingertoppen te beschermen. Ook is het belangrijk om het energie op peil te houden. Goed eten en drinken is belangrijk!

Houd elkaar in de gaten. Sociale controle is bij alle risico’s belangrijk, maar bij bevriezing vraagt dit extra aandacht. Door de kou werkt je pijnprikkel minder[1], waardoor je ongemerkt letsel kunt oplopen.

Hoe kun je onderkoeling bepalen?

• Een lage lichaamstemperatuur. Een goede temperatuurmeting is de enige betrouwbare graadmeter.
• In het begin gaat het slachtoffer rillen. Bij ernstige onderkoeling (meer dan een paar graden) rilt het slachtoffer niet meer.
• Sloomheid en sufheid
• Een trage hartslag en een langzame ademhaling
• Slaperigheid - soms aangezien voor dronkenschap - kan zich ontwikkelen tot een coma.
• Bleke huid

Comfort
Naast bewustwording zien we dat comfort ook een rol speelt. Mensen kiezen er soms voor om PBM niet te dragen vanwege het extra gewicht of beperkte bewegingsvrijheid. De selectie van de comfortabele PBM kan deze weerstand wegnemen. Het betrekken van de medewerkers blijkt steeds weer de sleutel tot succes.

---

Advies

Onze PBM-adviseurs hebben in zeer diverse werkomgevingen meegedacht over werkveiligheid. Ze volgen actief de wet- en regelgeving. Daarnaast worden ontwikkelingen in de markt met belangstelling gevolgd. Door technische ontwikkelingen, wordt kleding breder inzetbaar en steeds comfortabeler. Denk hierbij bijvoorbeeld aan multinorm softshellsjacks waarin meerdere lagen gecombineerd worden binnen één product. Ook biedt werkkleding kansen voor uw uitstraling. Denk aan huisstijlkleuren, bedrukkingen en logo’s. Kijk hiervoor bij ons artikel over ‘werkkleding’.

Andere zaken waar onze PBM-adviseurs in kunnen helpen:

PBM-scan:
Het inventariseren van risico’s op functieniveau. Door middel van een adviesrapport en een PBM-matrix krijgt de werkgever overzicht in de meest relevante beschermingsmaatregelen. Meer info over de PBM-scan. 

Toolbox & training
Een groot deel van de PBM wordt niet op de juiste manier gedragen. Kennis en draagvlak zijn hierin essentieel aspecten. Daarom bieden wij ook ondersteuning bij toolboxen en trainingen omtrent veilig werken. Met kennis van de producten en de wetgeving kunnen onze PBM-adviseurs uw medewerkers trainen in het juiste gebruik van PBM. Meer info over Toolboxen & trainingen.