Hittestress

Naast dat de huid kan verbranden, is er ook risico voor het gehele fysieke gestel. Mensen hebben een lichaamstemperatuur van gemiddeld 37 graden Celsius. Door zeer hoge omgevingstemperatuur en zware inspanning raakt je lichaam oververhit. Het dragen van beschermende kleding en PBM zorgen voor een nog hogere belasting. Dit noemen we hittestress (heat stress). Met als gevolg concentratieverlies tot mogelijk een ernstig incident.

Hittegerelateerde problemen ontstaan als de temperatuur van het lichaam stijgt en niet meer wordt beheerst door het lichaam. Hier heeft het dragen van veiligheidskleding en PBM’s ook invloed op. Hittestress komt dus niet alleen voor tijdens de zomer.
 
Medewerkers raken oververhit door twee belangrijke oorzaken:

1. De omgevingsomstandigheden waarin zij werken: een optelsom van omgevingsklimaat en warmteproducerende bronnen.
2. De lichaamstemperatuur gegenereerd door fysieke arbeid.

Factoren die hittestress versterken zijn: 

• combinatie hoge luchtvochtigheid
• weinig tot geen ventilatie of wind
• overgewicht en hoog cholesterol
• hoge of te lage bloeddruk
• hart en vaatziekten 
• boven de 45 jaar  

Koelmechanismen
Het menselijk lichaam zet eigen mechanismen in om met hitte om te gaan. Je lichaam koelt door straling en convectie, maar vooral door het zweet te verdampen en bloed naar het huidoppervlak te voeren. Echter, hoe hoger de luchtvochtigheid is, hoe lastiger het zweet kan verdampen. Bij beperkt ademende stoffen (zoals veiligheidskleding) verslechtert dat verdampingseffect nog verder. Hierbij vormt de kleding een ‘broeikas’ waardoor de lichaamstemperatuur blijft stijgen.

---

Gevolgen

Hittestress begint klein, maar kan zich onverwacht snel escaleren. Ontdekt u één van onderstaande symptomen? Neem dan direct maatregelen!

• Concentratieverlies
• Spierkrampen
• Warmte-uitslag
• Ernstige dorst (vaak een te laat teken van hittestress)
• Flauwvallen
• Oververhitting: moe, duizelig, misselijk, hoofpijn, vochtige huid
• Hitteberoerte; hete droge huid, verward, afwezig en eventueel verlies van bewustzijn. Deze fase kan overlijden tot gevolg hebben als het niet op tijd vastgesteld wordt.

Deze symptomen zullen heviger zijn naarmate iemand langer in dezelfde omstandigheden blijft werken.

Veiligheid
Er zijn ook andere gevolgen: het welzijn en de veiligheid van uw medewerkers komt in het geding. Door concentratieverlies is de kans op het maken van fouten en onveilig werken groter. Eén van uw medewerkers die kampt met de gevolgen van hittestress kan daardoor ook een risico vormen voor zijn/haar collega’s!

---

WBGT-methode

Hoe kun je de ‘arbeidshitte’ vaststellen? En wanneer kun je spreken van hittestress?
In de NEN-ISO 7243D staat beschreven hoe je de kerntemperatuur kunt meten: met een WBGT-matrix. De luchtvochtigheid en de omgevingstemperatuur bepalen samen de kerntemperatuur. Hieronder ziet u de kerntemperaturen voor een binnen- en buitenlocatie. Voor een precieze bepaling zult u uiteraard een WBGT-meting moeten doen met speciale apparatuur.

Zwaarte werklast Type werkzaamheden Max kerntemperatuur Lichte werklast: Gemakkelijk zittend: kantoorarbeid (schrijven, typen), werken met licht handgereedschap (monteren, sorteren), autorijden. Staand: boren, frezen, slenteren (snelheid maximaal 3,5 km/uur) max 29° C Halfzware werklast: Aanhoudend werk met hand en arm: werken met middelzwaar handgereedschap, aanhaken trekkers, pleisterwerk, rijden met vrachtauto, trekker over ongeplaveid terrein, duwen / trekken lichte karretjes, wandelen met een snelheid van 3,5 - 5,5 km/uur) max 26° C Zware werklast: Intensief werk met arm en romp: zware materialen dragen, scheppen, zagen, beitelen, duwen / trekken zwaarbeladen kar, lopen met een snelheid van 5,5 - 7 km/uur) max 22° C Zeer zwaar werklast: Zeer intensieve activiteit met hoog tot maximaal tempo: krachtig scheppen of graven, traplopen, tegen een helling oplopen, lopen met een snelheid van meer dan 7 km/uur max 18° C

 Bron: FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg

---

Wet- en regelgeving

Over arbeidsrisico’s is al veel geschreven. Echter, over warmte op de werkplek is geen concrete wetgeving geschreven. In de Nederlandse Arbowetgeving wordt niet concreet gesproken over temperaturen en hittebelasting. De wetgever stuurt aan op initiatief vanuit bedrijven en branches om zelf concrete maatregelen te omschrijven in Arbocatalogi. Vanuit SZW zijn wel enige richtlijnen opgesteld. 

Arbobesluit (artikel 6.1) bepaalt dat de temperatuur op de werkplek niet nadelig mag zijn voor de gezondheid van de werknemer. Hoewel er geen specifieke temperaturen genoemd worden, is wel bepaald dat werkgevers er alles aan moeten doen om gezondheidsklachten en -schade te voorkomen. Als werken bij een hoge temperatuur niet voorkomen kan worden moet de werkgever:

• nagaan of werken in de warmte wel noodzakelijk is;
• de duur van werkzaamheden in de warmte verkorten;
• werkzaamheden afwisselen met werk op een koelere plek;
• koele dranken aanbieden;
• persoonlijke beschermingsmiddelen beschikbaar stellen.

Bron: SZW 

Richtlijnen
De FNV heeft een Hittestress Calculator ontworpen om een globale inschatting te maken van de risico’s. Komt hitte voor op de werkplek, dan moet dit aspect worden opgenomen in de RI&E. Maak bij het bepalen van de maatregelen gebruik van het advies van de bedrijfsarts of andere deskundige.

• Bij temperaturen boven de 26˚ C is er sprake van een extra lichamelijke belasting en behoort men na te denken over maatregelen.
• Voor licht fysiek kantoorwerk geldt een maximum van 28˚ C.
• Voor intensief lichamelijk inspannend werk geldt een maximum van 26˚ C, mits er een duidelijk voelbare luchtstroom is. Zonder voelbare luchtstroom mag het niet warmer zijn dan 25˚ C.
• Voor zeer lichamelijk inspannend werk geldt een maximum van 25˚ C, mits er een voelbare luchtstroom is. Anders mag het niet warmer dan 23˚ C zijn.

Bron: Arboportaal.nl

---

Advies

Onze PBM-adviseurs zijn bekend met de actuele richtlijnen. Daarnaast hebben we als specialist jarenlange ervaring met het adviseren van de meest passende oplossing om de hittebelasting te verminderen. Diverse factoren zoals luchtvochtigheid, aard van de werkzaamheden, de werkplek en overige risico’s bepalen de oplossing. Laat u adviseren met behulp van een demo met koelproducten bij u op locatie. 

Toolbox & heatstress training
Bewustwording van de risico’s en gevolgen van heatstress zijn essentieel om draagvlak te creëren.  Bij aanschaf van koelproducten kunnen wij uw medewerkers een training verzorgen. Ze leren hierbij waarom, wanneer en hoe ze de koelproducten op de juiste wijze inzetten. Meer info over toolboxen en training.

Voordelen gekoeld werken
Bij aandacht en het zorgen voor passende oplossingen voor het probleem dat de werknemer ondervind, krijgt u aantoonbaar veel terug.

• Borgen veilige werkomstandigheden
• Verlagen kans op falen, incidenten en ongevallen
• Fitte medewerkers en dus minder ziekteverzuim
• Op peil houden productiviteit
• Verbetering welzijn en werksfeer